Unutma 26 Şubat 1992 Hocalı Katliamı Soykırımı
Tarihler 1992 yılında 26 Şubat’ı gösterdiği zamanda Azerbaycan’da Dağlık Karabağ bölgesinde bir katliam soykırım yaşandı. İnsanlık tarihinde kara bir leke olarak yer alan ve insanlığın utancı olan bu katliam soykırım unutulmaması için her yıl 26 Şubat’ta anılıyor.
Hocalı Katliamı Soykırımı Nedir?
1988’de başlayan Azeri ve Ermeni halkı arasındaki Karabağ Savaşı devam ediyordu. Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Dağlık Karabağ bölgesinin en önemli tepelerinden birisindeki Hocalı kasabası Ermeni güçleri için önemli bir askerî hedef niteliği taşıyordu.
Azeri resmî kaynaklarına göre, 1992 yılında Ermeni güçleri 25 Şubatı 26 Şubat’a bağlayan gece Hocalı kasabasının giriş ve çıkışını kapadılar. 83 çocuk, 106 kadın ve 70’den fazla yaşlı dahil olmak üzere toplam 613 Azeri vahşice öldürüldü, toplam 487 kişi ağır yaralandı.
Sekiz aile tamamen yok oldu, 487 kişi sakat kaldı ve 1275 kişi esir alındı. Esir alınanlardan 68’i kadın ve 28’i çocuk toplam 150 kişinin yaşayıp yaşamadığı belli değildir.
Unutma Hocali Katliamı Soykırımı 26 Şubat 1992 – Khojaly Genocide 26 February 1992 Remember
Hocalı Katliamı Soykırımı vahşetini yaşayan Ermeni gazeteci Daud Kheriyan, o gün yaşananları böyle aktarıyor: “Gaflan denen ve ölülerin yakılmasıyla görevli Ermeni grup, Hocalı Kasabası’nın 1 kilometre batısında bir yere 2 mart günü 100 Azeri ölüsünü getirip yığdı. Son kamyonda 10 yaşında bir kız çocuğu gördüm. Başından ve elinden yaralıydı. Yüzü morarmıştı. Soğuğa, açlığa ve yaralarına rağmen hala yaşıyordu. Çok az nefes alabiliyordu. Gözlerini ölüm korkusu sarmıştı. O sırada Tigranyan isimli bir asker onu tuttuğu gibi öteki cesetlerin üstüne fırlattı. Sonra tüm cesetleri yaktılar. Bana sanki yanmakta olan ölü bedenler arasından bir çığlık işittim gibi geldi. Yapabileceğim bir şey yoktu”
Eski ASALA eylemcilerinden Monte Melkonyan, Hocalı’ya yakın bölgede Ermeni askeri birliklere komutanlık yapmış ve katliamdan soykırımdan bir gün sonra Hocalı çevresinde gördüklerini günlüğünde anlatmıştır. Melkonyan’ın olümünden sonra, Markar Melkonyan kardeşinin günlüğünü Benim Kadeşimin Yolu (My Brother’s Road) başlığıyla ABD’de çıkardığı kitapta Hocalı Katliamı Soykırımı şöyle tasvir ediliyor:
“Bir gece önce akşam 11 civarında, 2.000 Ermeni savaşçısı, Hocalı’nın üç tarafındaki yüksekliklerden ilerleyerek, kasaba sakinlerini doğudakı açılışa doğru sıkıştırmışlar. 26 Şubat sabahına kadar mülteciler Dağlık Karabağ’ın doğusuna ulaşmış ve Azeri kenti Ağdam’a doğru inmeye başlamışlar. Buradaki tepeciklerde yerleşen sivilleri güvenli arazide takip eden Dağlık Karabağ askerleri onlara ulaşmışlar. Mülteci kadın Reise Aslanova İnsan Hakları İzleme Örgütüne verdiği açıklamada “Onlar sürekli ateş ediyorlardı” diye konuşmuştu. Arabo’nun savaşçıları daha sonra uzun zaman kalçalarında taşıdıkları bıçakları kınlarından çıkararak bıçaklamaya başlamışlar”
Unutma Hocali Katliamı Soykırımı 26 Şubat 1992 – Khojaly Genocide 26 February 1992 Remember
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hocalı Katlimı’nı Soykırımı’nı Dağlık Karabağ Savaşı içerisinde yapılan en büyük katliam olarak niteledi. Azerbaycan Parlamentosu katliamın “soykırım” olduğunu ilan etti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü İcra Direktörü, sivil ölümlerden Karabağ Ermeni güçlerinin doğrudan sorumlu olduğunu belirtti. Azeri güçlerin sivillerin kaçışını engellediğine ve sivillere ateş açtığına dair argümanı destekleyen herhangi delilin içermediğini ifade etti.
“BİZ SOYKIRIM OLARAK NİTELENDİRİYORUZ”
Olayın 25’inci yılında bir açıklama yapan Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği Başkanı Cavid Aydın, Hocalı’da yaşananların katliam değil soykırım olduğunu ifade etti. Hocalı’da insanların vahşice katledildiğini belirten Aydın, “Biz Azerbaycan tarafı olarak Hocalı’da 1992 yılında yaşanan olayı kesinlikle katliam olarak değil, soykırım olarak nitelendiriyoruz.
Katliam toplu bir kitlenin imhası olarak nitelendirilse de, soykırım ırka karşı yapılır. Özellikle Ermeni tarafının Hocalı’da yaptıkları olayları daha sonradan Türk ırkı üzerine yaptıklarını vurgulamaları üzerine veya anlatılan hatıratlar ve konuşmalarda bunu kesinlikle Türk ırkına bilerek yaptıkları için biz soykırım olarak nitelendiriyoruz
Yaşanan bu olayda sadece Azerbaycan resmi kaynaklarına göre sadece defnedilen şehitlerimiz sayısı 613 gözükse de, aslında bu sayının çok çok üzerindedir. Çünkü bin 275 rehine veya kayıp olarak gözüken sayıdan halen hiçbir haber alınamamaktadır. Zaten Hocalı kasabasının savaş başlamadan önceki nüfusu 10 bin civarındaydı. Ancak olayın yaşandığı tarihler itibariyle Hocalı’da 2 bin nüfus kalmıştı. Tabii Hocalı’da saklanan insanlar, Ermeniler tarafından ele geçirildikten sonra vahşice katledilmiş soyu kırılmış” dedi.
Unutma Hocali Katliamı Soykırımı 26 Şubat 1992 – Khojaly Genocide 26 February 1992 Remember Kavim Kardaş Azerbaycan….
SONUÇ
Rus askerî güçleri tarafından desteklenen Ermeni birlikleri, 26 Şubat 1992’de Dağlık Karabağ’ın Hocalı kasabasında bir soykırım gerçekleştirmiştir.
Gerçekleşen katliam soykırım; uluslararası hukukun soykırım suçu, insanlığa karşı suçlar, saldırı suçu ve barışa karşı suçlar gibi muhtelif kurallarını çiğnemiştir. Hocalı Katliamı Soykırımı akabinde Azerbaycan topraklarının beşte birini işgal eden Ermenistan’ın işgali hâlen sürmektedir. Ermeni işgali nedeniyle yurtlarını terk etmek durumunda kalan bir milyon Azeri evlerine dönecekleri günü beklemektedir. Üzerinden 27 yıl geçmesine rağmen Hocalı Katliamı’nda Soykırımı’nda esir alınan 1.275 kişiden 150’si hâlen kayıptır. Hocalı Katliamı’nın Soykırımı’nın sorumlularına henüz herhangi bir cezai yaptırım uygulanmamış, Hocalı Katliamı uluslararası düzeyde soykırım olarak tanınmamıştır. Hocalı Katliamı, uluslararası yargı organlarına taşınmalı; uluslararası toplumun Uluslararası Ceza Mahkemesi, Savaş Suçları Mahkemesi, İnsan Hakları Mahkemesi gibi unsurları kullanılmalıdır.
İnsanlık vicdanının da katledildiği Hocalı Katliamı’nın Soykırımı’nın sorumluları, yaptıklarının hesabını tüm uluslararası toplum önünde vermelidir.
Ötüken’den bugüne; Bütün Şehitlerimize Allah Rahmet Eylesin…
Unutmadık, Unutturmayacağız…
www.ruzgar-sorfu.com
http://azerbaijan.az/portal/Karabakh/Genocide/genocide_e.html
